Eski bir tıp el yazması “Tabibnâme”de bitki adları

Basit Öğe Kaydı
dc.contributor.authorAyan, Ahsen
dc.contributor.authorKarpuz, Hacı Ömer
dc.date.accessioned2021-05-15T12:55:51Z
dc.date.available2021-05-15T12:55:51Z
dc.date.issued2020
dc.departmentUygulama ve Araştırma Merkezleri, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümüen_US
dc.description.abstractTabibnâme, 18. yüzyılda Fakîr Ahmed Şeyhzâde tarafından yazılmış olan alternatif tıp, eczacılık ve bitki bilimi konularını içeren Türkçe el yazması bir metindir. Metin ayrıca dönemin siyasi, dinî ahlaki, tıbbi, felsefi vb. hususlarında da bilgiler taşımaktadır. Tabibnâme, barındırdığı söz varlığı ve dil özellikleri nedeniyle tıp ve eczacılık terminolojisi bakımından olduğu kadar Türk dili ve Türk kültürü tarihi bakımından da oldukça önemlidir. Tabibnâme metninde 101 adet bitki adı kullanılmıştır. Bu makalede, metinde kullanılan bitki adları art zamanlı ses değişiklikleri bakımından ve bugün Türkiye Türkçesinde kullanılıp kullanılmadıklarına göre değerlendirildi. 35 bitki adı bugün Türkiye Türkçesinde çeşitli ses değişikliklerine uğramış biçimleriyle ve 46 bitki adı ise aynı biçimleriyle kullanılmaktadır. Buna karşılık 20 bitki adı bugün Türkiye Türkçesinde kullanılmamaktadır. Bitki adlarının 27’si Türkçe, 25’i Arapça, 22’si Farsça, 18’i Yunanca ve 1 tanesi de Endonezya dilindendir. 8 bitki adı birden çok dillidir. 101 bitki adı, Tabibnâme metninde 152 kere kullanılmıştır. Ayrıca 7 bitki adı, alt tür adlarıyla birlikte 14 kere kullanılmıştır.en_US
dc.description.abstractTabibnâme was written by Fakîr Ahmed Şeyhzâde in the 18th century. The manuscript is in Turkish and includes the subjects of alternative medicine, pharmacy and plant science. The text also consists of political, religious, moral, medical and philosophical information. Therefore, Tabibnâme is very important both in terms of the information it contains about Turkish language and Turkish cultural history and medicine and pharmacy terminology due to its vocabulary use and linguistic features. 101 plant names were used in Tabibnâme. In this article, we examined these plant names in terms of diachronic phonetic changes. In addition, we examined whether or not these names are used in Turkish. Today, 35 plant names are used with various phonetic changes and 46 plant names are used in the same forms and 20 plant names are no longer used in Turkish. 27 plant names are Turkish, 25 are Arabic, 22 are Persian, 18 are Greek and 1 is Indonesian. 8 plant names are observed crosslinguistically. 101 plant names were used for 152 times in Tabibnâme. In addition, 7 plant names were used 14 times with the subtype names.en_US
dc.identifier.citationAhsen, Ayan., Karpuz, H. Ö. (2020). Eski bir tıp el yazması “Tabibnâme” de bitki adları. Türk Dili Araştırmaları Yıllığı-Belleten, 69 (Haziran), 7-34.
dc.identifier.doi10.32925/tday.2020.37
dc.identifier.endpage34en_US
dc.identifier.issn0564-5050
dc.identifier.issn2651-5113
dc.identifier.issue69en_US
dc.identifier.scopus2-s2.0-85097420505
dc.identifier.scopusqualityQ4
dc.identifier.startpage7en_US
dc.identifier.trdizinid359335
dc.identifier.urihttps://doi.org/10.32925/tday.2020.37
dc.identifier.urihttps://app.trdizin.gov.tr/makale/TXpVNU16TTFOUT09
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/20.500.12939/1353
dc.identifier.volume1en_US
dc.indekslendigikaynakScopus
dc.indekslendigikaynakTR-Dizin
dc.institutionauthorAyan, Ahsen
dc.language.isotr
dc.relation.ispartofTürk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten
dc.relation.publicationcategoryMakale - Uluslararası Hakemli Dergi - Kurum Öğretim Elemanıen_US
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccessen_US
dc.subjectTabibnâmeen_US
dc.subjectFakîr Ahmed Şeyhzâdeen_US
dc.subjectAlternatif Tıpen_US
dc.subjectBotaniken_US
dc.subjectEczacılıken_US
dc.subjectBitki Adlarıen_US
dc.titleEski bir tıp el yazması “Tabibnâme”de bitki adları
dc.title.alternativePlants names in an old medical manuscript “Tabibnâme”
dc.typeArticle

Dosyalar

Orijinal paket
Listeleniyor 1 - 1 / 1
Küçük Resim
İsim:
ahsen ayan.pdf
Boyut:
639.9 KB
Biçim:
Adobe Portable Document Format
Açıklama:
Tam Metin/ Full Text
İndir

Koleksiyon

TR-Dizin İndeksli Yayınlar Koleksiyonu
Scopus İndeksli Yayınlar Koleksiyonu
Uygulama ve Araştırma Merkezleri Koleksiyonu