Kapitalizmde planlama: tarihsel ve toplumsal çözümleme

[ X ]

Tarih

2014

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/closedAccess

Özet

Özet: Liberal siyaset kuramı, siyaset -ekonomi / devlet toplum ikiliklerini planlama - piyasa ikiliği üzerinden yeniden üretmektedir. Bu ikilik içerisinde planlama, piyasanın kendiliğindeliği / bireyselliği karşısında şuurlu / kolektif irade karakterini yüklenir. Bu doğrultuda, liberal siyaset kuramına göre planlama ile piyasa özsel olarak ayrı birer akıldır. Oysa kapitalizmde planlama tarihi, planlamanın piyasa dinamiklerinden bağımsız bir öge olmadığını göstermektedir. Diğer bir deyişle, planlama piyasadan bağışık yapay bir akıl olarak doğmamış; kapitalist ekonominin kurucu mekanizması, piyasa- nın gelişmişliği temelinde üstyapısal bir kurum / öge olarak doğmuş ve biçimlenmiştir. Çalışmada, kapitalizmde planlama olgusundan hareketle planlamanın tarihsel ve toplumsal bir kavram olduğu iddia edilmektedir. Yönetim biçimi olarak planlama, maddi ve toplumsal üretim ilişkilerinin bir ürünüdür. Bu doğrultuda, kapitalizmde planlama ve sosyalizmde planlama farklı doğuş ve gelişme nedenselliklerine sahiptir ve kapitalizmde planlama tarihsel ve toplumsal dinamikler tarafından biçimlenmektedir. Özsel farklılık, kapitalizmde planlama ile sosyalizmde planlamanın niteliğinde, işlevinde soyutlanmıştır: kurucu ve düzenleyici işlev. Bu farklılık, planlama kavramı temelinde kavram kategorilerinin yeniden kurulmasını gerektirmiştir. Sosyalizmde ekonomik sistemi kurucu işlev gören planlama, planlama sistemi; kapitalizmde düzenleyici işlev gören planlama ise planlama politikası olarak kategorize edilmiştir. Planlama sistemi planlama politikası kavram kategorileri, liberal planlama piyasa ikiliğine alternatif planlamaya yeni bir yöntemsel bakış açısı önerisinde bulunmaktadır.
Planning in Capitalism: Historical and Social Analysis Abstract: Liberal political theory reproduces the dichotomy of politics - economy/state - society in terms of planning - market. Planning is advocated to be a con- scious/collective will, fighting against the unconscious and individualistic characteristic of the market. Therefore, planning is believed to have a reason / intelligence in its own which is immune to the market. However, the planning history of capitalism shows that the genesis and the development of planning lies on the basis of market dynamics, which is the founding mechanism of capitalistic production. In other words, planning, which is claimed to be an artificial intelligence immune to the market by liberals, is a super- structural institution, shaped by both form of production and the socio-economic devel- opment of economy. In this study, planning is claimed to be a historical and social con- cept. Planning as a unique form of administration is a product of social relations of production. In this context, planning is differentiated in essence in between capitalist and socialist form of production and the form of planning is reproduced on the basis of the capital accumulation process. The difference in terms of essence lies on the func- tionality of planning in each form of production: founding or regulatory function. Es- sential difference necessitated the re-establishment of conceptual categories on the ba- sis of the concept of planning: planning as a founding function of administration in so- cialism is categorized as planning as a system; whereas planning as a regulatory func- tion in capitalism is categorized as planning as a policy. Planning system - planning policy, has proposed an alternative methodological perspective against the liberal planning - market dichotomy.

Açıklama

Anahtar Kelimeler

Siyasi Bilimler, Kapitalizm, Planlama Sistemleri

Kaynak

Amme İdaresi Dergisi

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

47

Sayı

3

Künye

Yılmaz Uçar, Aslı. (2014). Kapitalizmde planlama: Tarihsel ve toplumsal çözümleme. Amme İdaresi Dergisi, 47(3), 43-68.