Örgu¨tsel performans ve işveren markası arasındaki ilişkiyi beyin göru¨ntu¨leme yöntemiyle ölçu¨mlemeye dair keşfedici bir çalışma
Yükleniyor...
Tarih
2021
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Interdisciplinary approaches’ve started to come up frequently in management sciences. On the professional axis, the importance of understanding them better by using interdisciplinary methods in order to make organizations more efficient and increase the performance of employees has started to be understood. It is possible to find studies in which the concepts of employer brand and corporate brand personality are used together in the literature. But there is no study in the literature in which employees' employer brand perception is measured by brain imaging methods in terms of brand personality variables. It’s thought that understanding the emotional reactions of employees with brain imaging methods will add a new dimension to the concept of employer branding. The main reason for this is that people have difficulties articulating their emotional reactions. Unexpressed emotions were identified with fNIRS (functional near infrared spectroscopy), one of the neuroimaging methods. In the fNIRS measurements, it was determined what brand personality adjectives will be used as variables by the preliminary literature review. Afterwards, it was determined how much each variable associated with the employer’s logo. Thus, employer brand perception was investigated in terms of brand personality adjectives in order to increase organizational performance without any cognitive articulations.
Gün geçtikçe zorlaşan rekabet şartları, organizasyonların örgütsel performanslarını devamlı bir şekilde yükseltmeye zorlamaktadır. Mevcut şartlarda faaliyetlerini sürdürmeyi başarabilen organizasyonlar, faaliyetlerinin verimlilik kriterlerini iyileştirmek, üretim ya da hizmet maliyetlerini sürekli azaltma yollarını araştırmak gibi alışıla gelen performans ölçütlerinden daha farklı biçimde faaliyet yürütmektedirler. Bu faaliyetlerin en önemlilerinden biri kendi çalışanlarını anlamak ve onların gönenmesini sağlamaktır. Bu içsel pazarlama bakış açısının gelişmesini sağlamıştır (Panigyrakis & Theodoridis, 2009). Örgütler, alışıla gelmiş performans artırma faaliyetlerine ek olarak kurumsal marka kişiliğine dayalı işveren markası algısını yönetmek gibi yeni nesil yöntemleri kullanarak rekabet avantajı sağlayabilirler (Sokro, 2012: 164). İşveren markası, içsel pazarlama bakış açısının yaygınlaşması sonrasında gündeme gelmeye başlamıştır (Backhaua & Tikoo, 2004). Pazarlamanın hedef kitlesi sadece tüketiciler değil, aynı zamanda kurum içi çalışanlardır da. İçsel pazarlama bakış açısı, iç müşterinin gözünden işverenin algısına odaklanmayı beraberinde getirir. İşveren markasını önemseyen kurumların performanslarının bu kavramı dikkate almayanlara göre daha yüksek olması beklenebilir (Cascio, 2014). İşveren markasıyla marka kişiliği kavramı birlikte çalışıldığında kurumların, çalışanlar tarafından nasıl algılandığı daha anlamlı biçimde bulgulanabilir. Marka kişiliği temelli bulgular ışığında, işveren markasının algısı etkili biçimde yönetildiğinde kurum performansında da artış beklenebilir (Carpentier, Van Hoye, & Weijters, 2019). Marka kişiliği kavramı 1997 yılında ilk defa Jennifer Aaker tarafından (Aaker, 1997) ortaya konulmuştur. Marka kişiliği kavramının en ilgi çekici noktası insanların ürünleri, şirketleri, kurumları ve markaları bir insan gibi algıladıkları ve bu markaları seçerken rasyonel çıkarımlardan ziyade adeta arkadaş seçer gibi tercihlerini şekillendirmektedirler (Freling & Lukas, 2005). Bir anlamda, fonksiyonel faydaya ek olarak duygusal faydanın tüketici ya da iç müşteri tercihlerini etkilemektedir. Bu durum, kişilerin çalışmak istedikleri şirketler, işbirliği yapmayı planladığı kurumlar için de geçerlidir (Rampl & Kenning, 2014). Eğer iç müşterinin kuruma dair duygusal reaksiyonlarını öğrenmek kurum performansını etkileyebilecek bir unsursa o zaman tüketici nörobilimi kavramına da göz atmakta fayda var. 21. Yüzyılın başında Daniel Kahneman’ın aldığı ekonomi Nobel ödülüyle ve sonrasında yazdığı Hızlı ve Yavaş Düşün (Kahneman, 2011) isimli kitabıyla önemi daha da anlaşılan tüketici nörobilimi, kişilerin algısal reaksiyonlarını anlamak için onlara sorular sormaktansa nörolojik aktivasyonları ölçmeye yönelmektedir (Shahriari vd., 2020: 261). Bu çabanın en önemli sebebi beynin limbik sisteminde şekillenen duygusal yönelimlerin ortaya çıkarılmasında beyanla veri alma yöntemini beyin görüntüleme sistemiyle desteklenme çabasıdır (Hubert & Kenning, 2008). Bu çalışma, literatürdeki mevcut boşluğu doldurmayı ve kurumlara, gittikçe sertleşen rekabette bir adım öne çıkabilmeleri için örgütsel performansı artırmak için yenilikçi yöntem geliştirmeleri konusunda yön göstermeyi amaçlamaktadır. Bu amaca ulaşmak için de tüketici nörobilimi yöntemlerinden faydalanılarak Türkiye ve çevre ülkelerde faaliyet gösteren bir hazır giyim şirketinin marka kişiliği odaklı işveren markası algısı ölçülmüştür. Araştırma kapsamında, temel olarak beyin görüntüleme yöntemleriyle çalışanların duygusal reaksiyonları gözlemlenmiş ve sonrasında derinlemesine görüşmelerle beyin verisinin altında yatan nedenler araştırılmıştır.
Gün geçtikçe zorlaşan rekabet şartları, organizasyonların örgütsel performanslarını devamlı bir şekilde yükseltmeye zorlamaktadır. Mevcut şartlarda faaliyetlerini sürdürmeyi başarabilen organizasyonlar, faaliyetlerinin verimlilik kriterlerini iyileştirmek, üretim ya da hizmet maliyetlerini sürekli azaltma yollarını araştırmak gibi alışıla gelen performans ölçütlerinden daha farklı biçimde faaliyet yürütmektedirler. Bu faaliyetlerin en önemlilerinden biri kendi çalışanlarını anlamak ve onların gönenmesini sağlamaktır. Bu içsel pazarlama bakış açısının gelişmesini sağlamıştır (Panigyrakis & Theodoridis, 2009). Örgütler, alışıla gelmiş performans artırma faaliyetlerine ek olarak kurumsal marka kişiliğine dayalı işveren markası algısını yönetmek gibi yeni nesil yöntemleri kullanarak rekabet avantajı sağlayabilirler (Sokro, 2012: 164). İşveren markası, içsel pazarlama bakış açısının yaygınlaşması sonrasında gündeme gelmeye başlamıştır (Backhaua & Tikoo, 2004). Pazarlamanın hedef kitlesi sadece tüketiciler değil, aynı zamanda kurum içi çalışanlardır da. İçsel pazarlama bakış açısı, iç müşterinin gözünden işverenin algısına odaklanmayı beraberinde getirir. İşveren markasını önemseyen kurumların performanslarının bu kavramı dikkate almayanlara göre daha yüksek olması beklenebilir (Cascio, 2014). İşveren markasıyla marka kişiliği kavramı birlikte çalışıldığında kurumların, çalışanlar tarafından nasıl algılandığı daha anlamlı biçimde bulgulanabilir. Marka kişiliği temelli bulgular ışığında, işveren markasının algısı etkili biçimde yönetildiğinde kurum performansında da artış beklenebilir (Carpentier, Van Hoye, & Weijters, 2019). Marka kişiliği kavramı 1997 yılında ilk defa Jennifer Aaker tarafından (Aaker, 1997) ortaya konulmuştur. Marka kişiliği kavramının en ilgi çekici noktası insanların ürünleri, şirketleri, kurumları ve markaları bir insan gibi algıladıkları ve bu markaları seçerken rasyonel çıkarımlardan ziyade adeta arkadaş seçer gibi tercihlerini şekillendirmektedirler (Freling & Lukas, 2005). Bir anlamda, fonksiyonel faydaya ek olarak duygusal faydanın tüketici ya da iç müşteri tercihlerini etkilemektedir. Bu durum, kişilerin çalışmak istedikleri şirketler, işbirliği yapmayı planladığı kurumlar için de geçerlidir (Rampl & Kenning, 2014). Eğer iç müşterinin kuruma dair duygusal reaksiyonlarını öğrenmek kurum performansını etkileyebilecek bir unsursa o zaman tüketici nörobilimi kavramına da göz atmakta fayda var. 21. Yüzyılın başında Daniel Kahneman’ın aldığı ekonomi Nobel ödülüyle ve sonrasında yazdığı Hızlı ve Yavaş Düşün (Kahneman, 2011) isimli kitabıyla önemi daha da anlaşılan tüketici nörobilimi, kişilerin algısal reaksiyonlarını anlamak için onlara sorular sormaktansa nörolojik aktivasyonları ölçmeye yönelmektedir (Shahriari vd., 2020: 261). Bu çabanın en önemli sebebi beynin limbik sisteminde şekillenen duygusal yönelimlerin ortaya çıkarılmasında beyanla veri alma yöntemini beyin görüntüleme sistemiyle desteklenme çabasıdır (Hubert & Kenning, 2008). Bu çalışma, literatürdeki mevcut boşluğu doldurmayı ve kurumlara, gittikçe sertleşen rekabette bir adım öne çıkabilmeleri için örgütsel performansı artırmak için yenilikçi yöntem geliştirmeleri konusunda yön göstermeyi amaçlamaktadır. Bu amaca ulaşmak için de tüketici nörobilimi yöntemlerinden faydalanılarak Türkiye ve çevre ülkelerde faaliyet gösteren bir hazır giyim şirketinin marka kişiliği odaklı işveren markası algısı ölçülmüştür. Araştırma kapsamında, temel olarak beyin görüntüleme yöntemleriyle çalışanların duygusal reaksiyonları gözlemlenmiş ve sonrasında derinlemesine görüşmelerle beyin verisinin altında yatan nedenler araştırılmıştır.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Yönetim, Örgütsel Performans, Nörobilim, İşveren Markası, Disiplinler Arası Yaklaşım, Management, Organizational Performance, Neuroscience, Employer Branding, Interdisciplinary Aproach
Kaynak
Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
14
Sayı
2
Künye
Girişken, A. (2021). Örgütsel performans ve işveren markası arasındaki ilişkiyi beyin görüntüleme yöntemiyle ölçümlemeye dair keşfedici bir çalışma. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(2), 642-655.
