Assessment of selected European and Asian countries Covid-19 statuses using Entropy and MAUT methods
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2021
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Purpose of this study is to assess selected European and Asian countries COVID-19 statuses by using
Entropy and Multi Attribute Utility Theory (MAUT) Multi Criteria Decision Making methods. Data
for the research is collected from Our World in Data databases as of April 15th, 2021. In line with the
literature, fourteen criteria are selected to make the assessment. Entropy method is used for objectively
weighting the criteria that returned following order: population density (15.6%), people fully vaccinated
per hundred (12.1%), total tests per thousand (10.2%), diabetes prevalence (8.9%), positive rate (8.5%),
cardiovascular death rate (8.3%), total deaths per million (7.3%), people vaccinated per hundred (6.1%),
total cases per million (5.2%), hospital beds per thousand (4.7%), nurses and midwives per thousand
(4.1%), stringency index (3.4 %), medical Dr. per thousand (3.1%) and share of the population that is
65 years and older (2.6%). After processing countries by using MAUT method with the criteria weights
obtained, first five countries are found to be Bahrain, Serbia, Slovakia, Israel and Slovenia, last five
countries are Malaysia, Norway, Japan, Finland and South Korea. Implications of the results are discussed and future research areas are suggested.
Bu çalışmanın amacı araştırmaya konu edilen Avrupa ve Asya ülkelerinin COVID-19 durumlarının entropi ve çok nitelikli fayda teorisi (MAUT) kullanılarak değerlendirilmesidir. Araştırma verileri Our World in Data veri tabanlarından 15 Nisan 2021 tarihi itibariyle temin edilmiştir. Literatüre paralel olarak değerlendirmede kullanılmak üzere on dört ölçüt seçilmiştir. Kriterlerin objektif ağırlıklandırılmasında entropi yöntemi kullanılmış, nüfus yoğunluğu (15.6%), yüz kişi bazında tüm dozlar aşılanmış insan sayısı (12.1%), bin kişi bazında uygulanan test sayısı (10.2%), diyabet yaygınlığı (8.9%), pozitif oranı (8.5%), kardiyovasküler ölüm oranı (8.3%), milyon kişi bazında ölüm oranı (7.3%), %), yüz kişi bazında aşılanmış insan sayısı (6.1%), milyon kişi bazında vaka sayısı (5.2%), bin kişi başına düşen hastane yatağı sayısı (4.7%), bin kişi başına düşen hemşire ve ebe sayısı (4.1%), kapanma endeksi (3.4 %), bin kişi başına düşen doktor sayısı (3.1%) ve 65 yaş üzeri nüfus oranı (2.6%) sıralaması elde edilmiştir. Ülkeler MAUT yöntemi ile sıralandığında ilk beş ülkenin Bahreyn, Sırbistan, Slovakya, İsrail ve Slovenya olduğu, son beş ülkenin ise Malezya, Norveç, Japonya, Finlandiya ve Güney Kore olduğu belirlenmiştir. Araştırma bulguları sonuç bölümünde tartışılmıştır.
Bu çalışmanın amacı araştırmaya konu edilen Avrupa ve Asya ülkelerinin COVID-19 durumlarının entropi ve çok nitelikli fayda teorisi (MAUT) kullanılarak değerlendirilmesidir. Araştırma verileri Our World in Data veri tabanlarından 15 Nisan 2021 tarihi itibariyle temin edilmiştir. Literatüre paralel olarak değerlendirmede kullanılmak üzere on dört ölçüt seçilmiştir. Kriterlerin objektif ağırlıklandırılmasında entropi yöntemi kullanılmış, nüfus yoğunluğu (15.6%), yüz kişi bazında tüm dozlar aşılanmış insan sayısı (12.1%), bin kişi bazında uygulanan test sayısı (10.2%), diyabet yaygınlığı (8.9%), pozitif oranı (8.5%), kardiyovasküler ölüm oranı (8.3%), milyon kişi bazında ölüm oranı (7.3%), %), yüz kişi bazında aşılanmış insan sayısı (6.1%), milyon kişi bazında vaka sayısı (5.2%), bin kişi başına düşen hastane yatağı sayısı (4.7%), bin kişi başına düşen hemşire ve ebe sayısı (4.1%), kapanma endeksi (3.4 %), bin kişi başına düşen doktor sayısı (3.1%) ve 65 yaş üzeri nüfus oranı (2.6%) sıralaması elde edilmiştir. Ülkeler MAUT yöntemi ile sıralandığında ilk beş ülkenin Bahreyn, Sırbistan, Slovakya, İsrail ve Slovenya olduğu, son beş ülkenin ise Malezya, Norveç, Japonya, Finlandiya ve Güney Kore olduğu belirlenmiştir. Araştırma bulguları sonuç bölümünde tartışılmıştır.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
COVID-19, Entropy, MAUT, Multi Criteria Decision Making, COVID-19, Entropi, MAUT, Çok Kriterli Karar Verme
Kaynak
OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
18
Sayı
44
Künye
Bolelli, M. (2021). Assessment of selected European and Asian countries Covid-19 statuses using Entropy and MAUT methods. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 18(44), 7483 - 7504. 10.26466/opus. 943167
